Świętochłowice - Forum bez polityki

Może się przyda

Ten cały Komander to taka dość tragiczna postać. Ideowiec - faktycznie ze środowisk proletariackich, jakie wtedy zaraz po pierwszej wojnie światowej powstawały w niespokojnej Europie. Bieda i niepewna przyszłość także na Górnym Śląsku sprzyjały propagowaniu komunistycznych haseł. Z tego też powodu wychodzili przed szereg ambitni obrońcy robotników, tacy jak Bochynek, Wieczorek czy właśnie Komander. W przyłączonej do Polski części Śląska angażowali się w walce z wyzyskiem, mając jako główny cel utopijne przeświadczenie o możliwości wzniecenia rewolucji, w której wyniku miałaby powstać np. Górnośląska Republika Rad.

Ówczesne władze polskie zwalczały oczywiście takie zapędy. Komandrowi chyba udało się uniknąć więzienia, siedział za to Wieczorek. Aż do rozwiązania Sejmu Śląskiego w 1930 roku mieli obaj krótki epizod parlamentarny. Czytając sprawozdania stenograficzne z tego okresu widać komiczne wystapienia sejmowe Komandra i Wieczorka, ograniczajęce się do okrzyków typu: "Niech żyje komunizm!" i wychwalające Partię Komunistyczną, z której to listy dostali się do sejmu. Obrady więc często spędzali na korytarzu wyrzuceni za drzwi. Sam Komander ani razu oficjalnie nie zabrał głosu, bo słabo mówił po polsku, choć mógł pewnie wypowiedzieć się po niemiecku.

Jak wiadomo Mościcki rozwiązał sejm II kadencji, komuniści i przeciwnicy sanacji, których to Grażyński chciał się pozbyć zaczęli trafiać do Berezy albo uciekać z Polski. Zanim Hitler doszedł do władzy Paweł Komander włóczył się jeszcze po niemieckiej części Śląska, później żył w Berlinie, aż w końcu postanowił osiąść w ZSRR.

W 1937 roku na skutek czystek Stalina został jak inni cudzoziemcy z Międzynarodówki Komunistycznej aresztowany i po kilkuletnim pobycie w więzieniu rozstrzelany.

Nie jestem zwolennikiem idei komunistycznych, ale trochę mi szkoda tego synka z Hajduk. W takich czasach się urodził, naiwnie chciał zmienić świat, marzyło mu się o równości klas społecznych i zwycięstwie proletariatu. Rewolucja własne dzieci pożera. O tym się przekonał Paweł Komander - jak dla mnie tragiczna postać. Miał przynajmniej przez jakiś czas swoją ulicę przy Kalinie...

Też uważam, że takie totalne zmieszanie z błotem tej czy innej osoby jest niesprawiedliwe. Łatwo komuś przypiąć łatkę "komuch" i już nie widzieć co dobrego zrobił albo w jakiej rzeczywistości przyszło mu żyć.